Çocuklar dahil olmak üzere herkeste görülebilen Afazi genellikle orta ve ileri yaşlarda ortaya çıkar. Bu hastalık erkekleri ve kadınları eşit olarak etkiliyor. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre her sene inme kaynaklı 80 bin kişi bu hastalığa maruz kalabiliyor. Ülkemizde saptanmış bir oran bulunmasa da bu alanda desteğe ihtiyaç duyan pek çok birey bulunması, hastalığa maruz kalan insanların çokluğunu gösteriyor.
İçindekiler
Afazi Nedir?
Kafa travması ya da inme sonucunda aniden ortaya çıkan bir hastalık olan Afazi dil bozukluğu rahatsızlığıdır. Beynin dilden sorumlu olan alanlarının hasarlanmasından kaynaklı meydana gelir. Genel olarak dil alanı beynin sol yarım küresindedir. Bu rahatsızlıkta beynin sol yarısı hastalığa maruz kalıyor. Sağ yarısında ise felç ya da inme gibi sorunlar yaşanabiliyor. Bu hastalıkla birlikte konuşma apraksisi ya da dizartri gibi nörolojik konuşma bozuklukları da ortaya çıkabilir. Beynin dil alanlarındaki hasarlardan dolayı oluşan bu rahatsızlık, daha çok inme nedenli meydana gelir. Kafaya alınan şiddetli darbeler, bu tür sorunlar ortaya çıkarabilir.
Afazi Tedavisi
Bazı durumlarda hiç müdahale edilmeden bu rahatsızlığın iyileşmesi mümkündür. Bu tür durumlar beyne kan akışının geçici olarak kesilmesinden kaynaklanır. Kısa sürede düzelmesi ile inme tipinde dil becerileri birkaç günde hatta birkaç saatte geri gelebilir. Ancak genel Afazi vakalarında dilin iyileşmesi bu kadar hızlı olmaz. Hatta bazılarında kalıcı olabilir. Bu durumlarda dil ve konuşma terapileri iyileşme sürecini pozitif olarak destekler. Pek çok uzman tedavinin etkili olabilmesi için yapılacak tedavinin ilk aşamadan başlaması gerektiğine inanır. İyileşmeyi etkileyen faktörler arasında şu kriterler bulunur:
- Hasar alan beyin alanı
- Beyin hasarının yaygınlığı
- Kişinin yaşı ve sağlık durumu
- Eğitim düzeyi, el baskınlığı ve motivasyon
Global Afazi Nedir?
Hastalığın en şiddetli haline global afazi denir. Bu durumda okuma, yazma, anlama, konuşma ve tüm dil alanlarının olumsuz etkilenmesi söz konusudur. Beyin hasarı ve inmeden hemen sonra ortaya çıkan bu tarz vakalarda da iyileşmeler yaşanabilir. Ancak iyileşme sonrasında hastalığın farklı bir çeşidi olarak sınıflandırılabilir. Dil ve konuşma terapisi bu rahatsızlıkları yaşayan bireyler içinde faydalı olacaktır. Ek olarak basit resimler, çizimler, Dkt kullanarak etkili bir iyileşme süreci elde edilebilir. Çok az ya da hiç kelime çıktısı olmayan bu durumda bireyler kelimelerin tekrarlanmasında sorunlar yaşayabilir. Hatta yazma yeteneği hiç olmayacaktır.
Primer Progresif Afazi Nedir ?
İletişim yeteneğinin etkilendiği sinir sistemi sendromuna primer progresif Afazi denir. Bu rahatsızlığı bulunan insanlar düşüncelerinin ifade etme, kelimeleri anlama konusunda önemli sorunlar yaşarlar. Semptomları 65 yaşından önce başlar. Zaman içinde oldukça kötü bir hal alır. Bu hastalığa sahip bireyler zaman içerisinde sözlü ve yazılı dili anlama yeteneklerini kaybedeceklerdir. Hastalık belirtileri çok yavaş gelişir, bu nedenle hastalığın ilk evrelerinde yaşam aktiviteleri etkilenmez. Beynin dil alanlarında hangi kısmının lezyona dahil olduğu alana bağlı olarak hastalık semptomları değişir.
Nominal Afazi Nedir ?
Sözcükleri veya isimleri hatırlamakta ciddi sorunlar yaşayan nominal Afazi hastaları, hatırlayamadıkları kelimeleri ifade etmek için gereksiz kelimeler kullanırlar. Bazı durumlarda hasta bireyler ip uçları ile isimleri hatırlayabilir. Hastalar grameri doğru kullanılır. Sadece nesneleri ve kişileri tanımlamak için doğru sözcüğü hatırlayamazlar. Beynin parietal ya da tempotal labundaki çeşitli bölgelerin hasar görmesi ile oluşan bu hastalıkta beynin çeşitli bölgeleri arasında aksamalar olabilir. Tamamen iyileşme söz konusu olmasa da sözcük bulma yetenekleri geliştirmeye yönelik tedaviler uygulanabilir. Tedavilerde resimler gibi görsel araçlar kullanılır. Bu şekilde terapilerle hastaya sözcük bulma konusunda önemli destekler sağlanabilir.
İlginizi çekebilir: Ses Bozukluğu