1. Disleksili Bireyler ‘Geriye Okuma’ Yaparlar

Disleksili bireylerin ‘geriye okuma’ yaptığı kanısı bir söylentidir. Bu bireylerin hecelemelerinin karmakarışık olmasının sebebi, kelimeleri tersten görmeleri değil harf-ses ilişkisini ya da harfin desenini hatırlamakta sıkıntı yaşamalarıdır. Disleksili bireylerin kelimeleri tersten gördükleri ya da yazdıklarını söylemek yanlıştır.

2. Erkeklerin Kızlara Oranla Disleksi Olma Durumu Fazladır

Disleksi denilince akla gelen en popüler yanılgılardan biri, disleksili erkeklerin, disleksili kızlara oranla daha fazla olduğudur. Böyle bir genelleme yapmanın doğru olmadığı düşünülmektedir.

3. Sol El Kullananların Disleksili Olma Oranı Daha Fazladır

Sol el kullananların disleksili olma oranının daha fazla olduğu düşüncesi diğer yanlış bilinen ifadelerden biridir. Sol el kullanımı ve disleksi arasındaki ilişki son 70 yılda araştırmaların konusu olmuştur. Büyük bir kitle olan disleksili bireylerin, bir kısmında solakların varlığından söz edilebilir fakat solaklığın varlığı disleksiye işarettir şeklinde bir genelleme yapmak doğru değildir.

4. Disleksili Bireylerin Hepsi Özel Yetenekli Bireylerdir

Disleksili bireylerin hepsinin özel yetenekleri olan, yaratıcı ve üstün zekâlı bireyler olduğu yanlış bilinen genellemelerden biridir. Disleksi ile zekâ arasında bir ilişki yoktur; her tür zekâ seviyesinde bu problemle karşılaşılabilir. “Tüm disleksili bireyler üstün zekâlı bireylerdir.” kanısı doğruyu yansıtmamaktadır. Disleksi tüm zekâ düzeylerinde görülebilen bir durum olduğu gibi üstün zekâlı ve alanında usta olan bireylerde de görülebilir.

5. Başarılı Bireylerin Disleksili Olma İhtimali Yoktur

Eğer kişi okulda başarılı bir öğrenci ise disleksili olma ihtimali yoktur düşüncesi de başka bir efsanedir. Çünkü disleksinin okulda başarısız bireylerde oluşacağına olan inancın aksine bazı disleksili bireyler, yüksek oranda görevlerine yoğunlaşarak ve çok çalışarak okulda oldukça başarılı olabilirler ve başarılı ir eğitim hayatı geçirebilirler, hatta istedikleri mesleklere ulaşabilen bireyler olabilirler. Başarısından dolayı, okul hayatı boyunca tespit edilememiş ya da geç tespit edilmiş pek çok birey bulunmaktadır.

6.Disleksi Toplumlarda Nadir Görülen Bir Durumdur

Disleksinin toplumlarda sık görülmeyen nadir bir durum olduğu yargısı, disleksi hakkında yanlış bilinen diğer bir durumdur. Her ülkede ortalama en az %5 oranında disleksili birey bulunmaktadır. Yani bunu her 20 kişide 1 kişinin disleksi olabileceği şeklinde düşünülürse, disleksinin toplumlarda nadir görülen bir durum olmadığı daha net bir şekilde anlaşılacaktır.

7. Bir Birey Okuyabiliyorsa O Disleksili Olamaz

Okuyabilen bireylerin disleksili bir birey olamayacağı konusundaki inanış da yanlış bilinenler arasındadır. Disleksili bireyler kelimelerin şekillerini hafızaya alarak, tanıdık hikâyeleri ezberleyerek, ilk harflerden sonra tahminde bulunarak okuma yapma gibi farklı stratejilerle bir süreye kadar okuma yapabilmektedirler. Fakat hafızaları onları belli bir yere kadar yardımsız götürmektedir. Kelimelerdeki ses birimlerini kodlayamadıkları için kendilerine yabancı gelen kelimeleri okumakta, akıcılıkta problemler yaşayarak disleksinin belirtilerini gösterebilmektedirler. Bu durumda, disleksi sadece okuma öğrenememe problemi olarak algılanmamalı, disleksinin kişilerde farklı boyutlarda görülebileceği göz önünde tutulmalıdır. Örneğin, bazı disleksililer hiç okuyamazken bazıları okuyabilmekle birlikte okuduğunu anlayamamaktadır ya da kelimeleri karıştırarak okumaktadır.

8. Disleksi Çocuklarda Bulunur, Yetişkinlerde Bulunmaz

Disleksinin sadece çocuklukta olacağı, yetişkinlerde disleksinin bulunmayacağı bir yanılgıdır. Disleksi yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Birey, çocukluğunda disleksinin bilinen belirtilerinden muzdarip olsun ya da olmasın disleksili bir çocuk, disleksili yetişkine dönüşmektedir. Ancak doğru tanılama, uygun ve zamanında eğitim, aile, öğretmen, arkadaş desteğiyle disleksili bireyler, okulda ve daha sonra yetişkinlikte başarılı bir birey olabilirler.

9. Disleksi Yalnız Medikal Tedavi Yöntemleri ile Tedavi Edilebilir

Disleksinin medikal bir teşhis ve tedavi ile iyileşme göstereceği anlayışı gerçeği yansıtmamaktadır. Disleksinin medikal bir tedavisi yoktur ve ilaç tedavisi ile iyileşemez. Disleksi, alanında uzmanlaşmış bireylerin uygulayacağı değerlendirme yöntemleriyle teşhis edilir ve eğitsel yöntemlerle müdahale edilir. Özel bir eğitim yapılmadan disleksi kendiliğinden düzelmez. Yani, disleksi müdahale edilemeyen bir öğrenme güçlüğü değildir. Müdahale yolları vardır, sadece bu müdahaleler medikal değil eğitseldir.

Psikolog Zeynep Demirturan