Videoyu oynat

Ankara Selvi Oyun Terapisi Merkezleri M.E.B.’e bağlı, oyun terapisi uygulama yetkisine sahip, sertifikalı psikologlarla hizmet vermektedir. Otizm, Öğrenme Güçlüğü, DEHB vb. gibi güçlükleri olan çocukların Oyun Terapisi yöntemiyle duygu ve düşüncelerini rahatça ifade etmesine yardımcı olur. Oyun Terapisi yapılması gerektiği durumlarda ulaşabilir, ayrıca özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların oyun terapisiyle desteklenmesi için merkezlerimizden yardım alabilirsiniz.

Oyun

Oyun çocuğun hayat boyu karşılaşacağı durum ve olayları güvenli ve konforlu bir alanda deneyimleyebildiği doğal süreçtir. Yetişkinler kendilerini ifade ederken nasıl ki sözel dili kullanıyorlarsa çocuk da iletişim dili olarak sıklıkla oyunu kullanmaktadır. Oyun çocuğun bilişsel ve sosyal becerilerinin en önemli unsurlarındandır. Çocuk oyun sayesinde kendini keşfetme sürecini gerçekleştirir. Sigmund Freud oyunun üç önemli fonksiyonundan bahseder. Bunlar; daha özgür bir şekilde kendini ifade etmek, arzuların tatmini ve travmalarla başa çıkmaktır. Çocuk oyun oynarken sorumluluk almayı, araştırmayı ve keşfetmeyi, toplumsal kuralları, odaklanabilmeyi öğrenmektedir.

Oyun Terapisi Nedir?

Çocuklar, gelişimsel olarak duygu ve düşüncelerini hem anlama hem ifade etme konusunda yetişkinlere kıyasla yetersizdirler. Bu yüzden çocuklardan yetişkinlerden beklediğimiz gibi terapiye gelip kendilerini anlatmasını bekleyemeyiz. Ancak çocuklar oyunu ve oyuncakları kullanarak terapistle iletişim kurabilir, duygularını ve düşüncelerini ifade edebilir. Oyun terapisi çocuklarla uygulanan terapilerde yararlanılmak için geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda terapist oyuncakları ve oyunu çocukla iletişim kurmak için kullanır. Oyun terapisi yaklaşımları yönlendirmeli ve yönlendirmesiz olmak üzere iki gruba ayrılır.

Oyun terapisi

Kardeş kıskançlığı
Alt ıslatma ve kaka kaçırma
Depresyon
Anksiyete
Davranışsal problemler
Uyku ve yeme problemleri
Sebebi anlaşılamayan baş ağrısı, karın ağrısı, vb. (somatik problemler)
Saldırganlık/öfke kontrolü
Özgüven eksikliği
Kaygı
Arkadaş edinme sorunları
Kurallara karşı gelme
Kendine ve/veya etrafına zarar verme davranışları
Ayrılma veya boşanma durumlarına uyum sağlayamama
Okula uyumda zorlanma
Zorbalık
Sosyal içe dönüklük
Bağlanma problemleri
Kaybetme veya ölüm sonrası yas
Fiziksel, duygusal, cinsel istismar dahil travma
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna dayalı duygu ve davranış problemleri gibi

Konularda yararlanılan, etkili bir terapi yöntemidir.

Nasıl Uygulanır?

Oyun terapisi alanında uzman oyun terapistleri tarafından yapılır. Oyun terapisinde farklı oyun terapisi yöntemleri vardır. Oyun terapisti bu yöntemlerden kendi seçmiş olduğunu kullanarak çocuğa terapi uygular. Bu süreçte terapist aile ile de işbirliği içindedir. Ancak yetişkin terapisinde olduğu gibi oyun terapisinde de gizlilik esastır. Terapist bu gizliliği koruyacak sınırları belirler ve süreç hakkında aileye bu sınırlar içinde bilgi aktarır.

Oyun terapisi, çeşitli oyuncakların olduğu bir oyun odasında yapılır. Terapi sırasında kullanılan her oyunun ve oyuncağın bir anlamı vardır. Bu anlam sayesinde çocuğun bazen duygusal olarak kendisini ifade etmesi kolaylaşır bazen de öfkesini güvenli şekilde serbest bırakması sağlanır. Terapist çocuğu koşulsuz kabul eder ve onu aktif bir şekilde dinler. Bu da çocuğa duygularını oyun ile ifade etme cesaretini ve özgürlüğünü verir. Çocuklar yetişkinlerin dünyasını keşfetmeye çalışan yabancılardır. Bu dünyadaki eşyalar, fikirler, kişiler çocuk için çok büyüktür. Oyun terapisiyle çocuk psikolojik sosyal ve fiziksel dünyasına uygun ve anlaşıldığını bildiği bir ortamda kendisini ifade etme ve sorunlarını çözme imkanı bulmuş olur.

Oyun Terapisi Odası

Çocuk oyun terapisi odasının sınırları içindeyken ortamın sağladığı koşullar ve terapistle kurduğu ilişki sayesinde bütün duygu, düşünce ve davranışlarının anlaşıldığını hissetmelidir. Bu yüzden oyun terapisi odası çocuğun kendini güvende hissedebileceği kendini rahatça ifade edebileceği şekilde düzenlenmiş olmalıdır. Oyun terapisinde kullanılan oyuncakların terapi odasına özgün olması gerekmektedir. Terapi sırasında kullanılan oyuncakların anlamları olmakla birlikte terapist çocuğun sadece oynadığı oyuncağa göre değil oyuncakla hangi şekilde oynadığı, oynarken nasıl bir hikaye anlattığı, oyuncağı kullanma işlevi gibi durumları göz önünde bulundurarak süreci anlamlandırır ve terapiyi düzenler. Çocuğun günlük olarak oynadığı oyuncaklar oyun terapisi için kullanılamaz.

Oyun terapisi ne kadar sürer?

Oyun terapisi çocuğun yaşına, gelişimsel dönemine, terapiye gelmesine neden olan problemin çeşidine ve büyüklüğüne göre farklılık göstermekle beraber ortalama 10-12 seans sürmektedir. Her bir seansın yaklaşık 45 dakika sürmesi beklenmektedir. Terapi sırasında oyun odasında ne yapılıp ne yapılmaması gerektiğinin çocuğa net ve anlaşılır bir şekilde açıklanmasını içeren bir anlaşma sonrası terapiye başlanır.

Terapi çıkışında ise aile ile görüşülmektedir. Bu görüşmede çocuğun ilerleyişi hakkında aileye bilgi verilir. Aile terapi süreciyle birlikte çocuklarında gözlemlediği değişiklikleri terapiste aktarır. Aynı zamanda terapist aileye terapi sürecini destekleyecek şekilde günlük yaşamda çocukla ilişkilerinde dikkat edilmesi gereken konuları anlatır.

Kaç Yaş Aralığına Uygulanır?

Oyun terapisi genellikle 2-12 yaş arasındaki çocuklara uygulanmaktadır. Çocuklar sembolik oyunları oynamaya iki yaşlarından itibaren başlarlar. Oyun terapisi sürecinde kurulan oyun ve çocuğun seçtiği oyuncaklar çocuğun kendi hikayesini anlatmasına yardımcı olduğu için iki yaştan itibaren oyun terapisi uygulanabilmektedir. 7-12 yaş aralığında sembolik oyunun daha katı kurallarla birlikte devam etmesi beklenmektedir bu sebeple 12 yaşa kadar oyun terapisi uygulanabilmektedir.

Oyun Terapisti Kimdir?

Oyun terapisti, çocukların psikolojik sorunlarını ve yaşadıkları zor durumları oyun yoluyla anlamalarına, ifade etmelerine ve böylece atlatmalarına yardımcı olmak için gereken güvenli ortamı sağlayan, oyun terapisinde uzman psikologdur.

Oyun Terapisti Ne Yapar?

Oyun terapisti çocuğa onun için orada olduğu, onu dinlediği ve kabul ettiği mesajını terapi süresince vererek ve gerekli gördüğü yerde çizdiği sınırlarla çocuklara oyun ile kendilerini ifade etmeleri için uygun ve güvenli ortamı yaratırlar. Bu sayede çocuk normalde ifade edemediği duygularını ve düşüncelerini kendisini dikkatle dinleyen ve kabul edici bir uzman eşliğinde, kendisini güvende hissettiği bir yerde dışa vurmuş olur.

Oyun Terapisinin Faydaları

Oyun terapisinin faydaları şu şekilde sıralanabilir:

Oyun terapistinin sağladığı güvenli ortamda çocuk, gerçek hayatta ifade edemediği duygusal olarak önemli deneyimlerini ifade eder; korkularını, kaygılarını, suçluluk duygusunu vb. oyuncaklarla aktarır.
Bu güvenli ortamda çocuk olumlu ve olumsuz duyguları bir arada yaşayarak öğrenir.
Oyun terapisinde çocuk gerçek hayatta yaşadığı ancak kontrol sahibi olmadığı durumları kontrollü bir şekilde yeniden deneyimler ve bu deneyim çocuğa baş etme becerilerini öğrenme olanağı verir.
Oyun terapisi sürecinde çocuk kendisi için sorumluluk almayı, empati kurmayı, duygularını anlamayı ve ifade etmeyi öğrenir.
Çocuk, oyun odasının güvenli ve kabul edici ortamı sayesinde kendisini ifade edebildikçe kendisini kabul etmeye başlar ve bu sayede olumlu bir benlik algısı gelişir.

Çocuk Merkezli Oyun Terapisi Nedir?

Çocuk merkezli oyun terapisi bir yönlendirmesiz oyun terapisi tekniğidir. Terapist çocuğun perspektifinden bakarak ve samimi bir ortam sağlayarak çocuğa güven duygusunu hissettirir. Böylece çocuğun kendini rahatça ifade edebileceği bir ilişki kurulmuş olur. Çocuğun olduğu gibi koşulsuz kabul görmesi sonucunda iyileşme süreci başlar. Terapistin çocuğu değiştirmesi ya da çocuğa ne yapacağını söylemesi gibi bir durum çocuk merkezli oyun terapisinde söz konusu değildir. Çocuk istediği oyuncakları seçer ve istediği şekilde oynar. Bu durum akla tamamen kuralsızlığı getirse de terapist çizilmesi gereken sınırları çocuk ile kurduğu ilişki sırasında çocuğa faydalı olacak şekilde ortaya koymaktadır. Terapist terapi sürecinde çocuğun iyileşme süresine müdahale etmez, süreci hızlandırmaya çalışmaz çünkü her çocukta iyileşme süresi farklılık gösterebilir. Terapist çocuk oyun oynarken çok iyi bir gözlemci konumundadır, çocuğun duygularını anlar ve çocuğa geri yansıtır. Bu süreç çocuğun kendini fark etmesini sağlamaktadır.

Deneyimsel Oyun Terapisi Nedir?

Deneyimsel Oyun Terapisi, Çocuk Merkezli Oyun Terapisi gibi yönlendirilmemiş bir oyun terapisidir. Bu terapi çocukların sağlıklı olana yönelme ve oyun ile sorunları ortaya koyup çözümleme kapasitesi olduğuna ve sorunlarını ve onlara nasıl yaklaşacağını en iyi çocuğun bildiği inancını temel alır.

Deneyimsel oyun terapisinde, çocuk merkezli oyun terapisinde olduğu gibi çocuk istediği oyuncakla istediği şekilde oynar, terapist herhangi bir yönlendirme yapmaz. Ancak bu iki yaklaşımı birbirinden ayıran iki nokta vardır. Birincisi, deneyimsel oyun terapisinde oyunların neyi sembolize ettiği çok önemliyken çocuk merkezli oyun terapisi sembollere odaklanmaz, onun için asıl önemli olan çocuk ile terapist arasında kurulan güvenli ilişkidir. İkincisi, çocuğun oyundaki deneyimini pekiştirmek için çocuk merkezli oyun terapisinde terapist sözel geri bildirimlerde bulunurken deneyimsel oyun terapisinde terapist bu pekiştirmeyi çocukla beraber oyunu deneyimleyerek yapar.

Evde Oyun Terapisi Uygulanabilir Mi?

Günlük yaşantıda oyun çocuğun temel ihtiyaçlarından biridir oyun terapisi ise çocuğun yaşadığı sıkıntılardan kurtulması, iyileşmesi için kullanılan bir tekniktir. Çocuğun gündelik oyunu ile oyun terapisi arasındaki sınırların ihlali hem gündelik oyundan hem de terapiden istenilen gelişim, ilerleme ve faydanın sağlanamamasına yol açabilir. Evde bir oyun alanının oluşturulması çocuk ve ebeveyn arasındaki ilişkinin terapide olması gereken terapistle kurulan ilişkiden farklı olduğundan oyun terapisi yapmak için yeterli değildir. Oyun terapisi gerekli eğitimleri almış bir uzman tarafından çocuğun oynadığı günlük oyun dışında bir terapi yöntemi olarak uygulanmalıdır.

Ailelerin çocuklarıyla nasıl oynayacaklarına yönelik bilgi eksikliklerinin olması, aile içi sorun çözmede problem yaşamaları, uyum problemleri gibi hafif-orta dereceli ebeveyn çocuk arasında olan sorunlarda oyun terapisinin bir çeşidi olan ailenin de sürece dahil edilerek terapist tarafından eğitildiği bir psikoeğitim olan filial terapi kullanılmaktadır. Ancak filial terapi süreci ebeveynlere çocuklarına oyun terapisi yapma yetkisini kazandırmaz. Terapi sonrasında çocuklarıyla kurdukları iletişimin daha etkili ve güçlü hale gelmesi beklenmektedir.

Özel Eğitimde Oyun Terapisi

Otizm Spektrum Bozukluğu Ve Oyun Terapisi

Otizm Spektrum Bozukluğu, kısa adıyla otizm, sosyal davranışların kısıtlı olduğu ve tekrarlayan döngülerin yaşanmasına sebep olan yaygın bir nöro-gelişimsel bozukluktur. Çocukları bedensel zamansal ve ortamsal kısıtlamalardan kurtaran -mış gibi oyunu otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar oynamakta zorlanırlar. Kendini ifade etmede, taklit yapabilmede, ince ve kaba motor becerilerde yaşadıkları güçlükler oyun oynamanın birçok aşamasında zorlanmalarına neden olmaktadır. Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara kısıtlı davranış örüntülerine yeni davranışlar kazandırabilmek, yaşıtlarından farklı şekilde ilerleyen sosyal becerilerini güçlendirebilmek, bireysel farkındalıklarını sağlayabilmek ve fiziksel becerilerini geliştirebilmek için oyun terapisi yapılmaktadır.

Öğrenme Güçlüğü Ve Oyun Terapisi

Öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların akran zorbalığına maruz kalmaları veya yaşıtlarından farklı olduğunu düşünmeleri durumunda ortaya çıkabilecek depresyon, kaygı bozukluğu, özgüven eksikliği gibi psikolojik sorunların çözümünde oyun terapisi kullanılmaktadır. Oyun terapisi ile birlikte öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların sınırlı dikkat sürelerinin artması, sorunlarla karşılaştıklarında kaygı seviyelerini kontrol edebilme becerisi kazanmaları ve planlama becerilerinde artma beklenmektedir. Aynı zamanda çocuk merkezli oyun terapisinin en etkili olduğu alanlardan birinin özgüven sorunları olduğu bilinmektedir.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Ve Oyun Terapisi

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların fazla olan enerjilerini oyun süreci boyunca harcadıkları durumlarda dikkat süresinde artma, davranım sorunlarında ve öğrenme sorunlarında azalma, kaygı seviyesinde azalma gözlenmektedir. Oyun ile öğretim sürecinin DEHB olan çocuklarda daha fazla motivasyon sağladığı ve öğrenme sürecini kolaylaştırdığı gözlenmektedir. Yönlendirilmiş oyun terapisi teknikleriyle istenilen kazanımların DEHB tanısı olan bir çocuğa verilmesi masa başında durma süresinin kısıtlılığı göz önünde bulundurulduğunda çok daha etkili olmaktadır. Aynı zamanda yönlendirilmemiş oyun terapisi tekniklerinden olan çocuk merkezli oyun terapisi DEHB tanısı olan çocuklarda uygulandığında dikkat sorunları ve hareketlilikte azalma gözlenmektedir.

Psikolog Betül Akbulut Algur Psikolog Verda Macit

İlginizi çekebilir: Otizm Spektrum Bozukluğu, Öğrenme Güçlüğü(Disleksi), Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

İçindekiler